فرو ریختن سازه های فضاکار
نکته بسیار مهم در باربری سازه دفضاکار توجه به(فرو ریختن سازه های فضاکار)اعضای بحرانی می باشد کمانش معمولا به صورت ناپایداری یک عضو شروع می شود
کمانش یک عضو ممکن است اثر موضعی داشته (فرو ریختن سازه های فضاکار)و در مواردی این ناپایداری میتواند اثر فزاینده داشته
بارگزاری بیش از حد یکی از اعضای فوقانی ممکن است موجب کمانش شود
و نیرویی که قبلا توسط این عضو انتقال می یافت به اعضای فوقانی مجاور انتقال یابد.این اعضا ممکن است
و سازه فرو ریزد همچنین بار برشی بیش از حد در اطراف ستون های تکیه گاه به صورتی مشابه ممکن است
در اعضای قطری جان که تحت فشارند کمانش زیادی ایجاد کننددر خرپاهای فضایی که بر روی نقاط تحتانی تکیه می کننددر واقع این که شکست یک عضو عضو باعث شکست کلی شود
و یا با باز پخش نیرو در اعضا دیگر پایداری خود را حفظ کند بستگی به موقعیت عضو دارد.
اعضای قطری به جز انهایی که مستقیما بر روی تکیه گاه ها قرار دارند
اعضای قطری به جز انهایی که مستقیما بر روی تکیه گاه ها قرار دارند معمولا بحرانی نیستند
و قبل از خرابی کلی ممک است
چند عضو قطری دچار خرابی و شکست شوند ولی اگر یکی از اعضای اصلی به هر دلیل دچر کمانش شود
ظرفیت پس از کمانش سازه کمو پیامد ان خرابی کلی است
رفتار کلی سازه بعد ااز این که نیروی داخلی اعضا به مقادیر حدی تئوری ان رسید بستگی به رابطه نیرو تغییر طول تک تک اعضا دارد
و عضو های قطورتر و با مقاومت بالاتر انتخاب می شوند
در سایر فرم های سازه های فضاکار نز ممکن است فروریزی اتافاق بیفتد
مثلا در سایزهای چلیکی ممکن است ناپایداری در امتدادیک حلقه بروز نموده و باعث نپایداری کلی سازه شود
و ایندمسئله را تحلیل کمانشی سازه روشن خواهد نمود.
رفتارهای لرزه ای
این ساختمان ها شامل نمونه هایی دو لایه و تک لایه در ناحیه مرکزی زلزله می باشد
نکته قابل توجه در این گزارش ان می باشد که وی هیچ موردی از تخریب سازه های فضاکار را در این زلزله سنگین مشاهده نکرده است
و این تاکیدی بر استقامت و پایداری چشمگیر این نوع سازه ها در برابر زلزله است
تنها مواردی را در وی بعنوان حالت شکست ذکر کرده
عبارت است از رخداد خرابی در محل اتصال سازه به تکیه گاه بتنی ترک در اتصالات و کمانش برخی از اعضا در مجاورت تکیه گاه دیگر پژوهشگران نیز گزارشاتی را از این واقعه ذکر کرده اند.
تاثیر انعطاف تکیه گاه بر پاسخ لرزه ای و شکست زنجیره ای نزدیکی و شباهت رفتار سازه های پوسته ای استوانه ای با سازه های فضاکار چلیکی و از جمله سایر تحقیقات بوده است
در مواجعه بار بارهای لرزه ای و جانبی اولین و مهمترین نکته شناخت کافی رفتار سازه ای سازه فضاکار است
سازه فضاکار به طور خاص رفتارهای مختلفی را در مقابله بار بارهای جانبی نشان می دهد که همانند یک قاب ساده و با یک خرپای یک طرفه رفتاری ساده و همیشگی نیست نیروی زلزله سازه های فضایی بسیار بیبشتر از سازه های معمولی است
و به راحتی می تواند از وزن سازه فراتر رود شبکه های فضایی به صورت سازه ای صفحات صلبی را به وجود می اورند
ترکیب این صلبیت با انعطاف پذیری مصالح ساخت انها به علاوه پتانسیل جذب انرژی اتصالات مقاومت خوبی را در برابر نیروهای زلزله به وجود می اورد
هر چند قسمت هایی در شبکه فضایی وجود دارد که ممکن است با رفتار ترد مواجه شود
در این بخش ها شکست تعداد اندکی از اعضا و یا جتی یک عضو منجر به شکست ناگهانی کل سازه می شود
در طراحی شبکه فضایی
به منظور حفظ انعطلف پذیری سازه در برابر زلزله تعیین قابلیت حالت شکنندگی در شکست برای تامین مقاومت کافی ضروری است.در طراحی شبکه فضایی
استفاده از اعضای لوله ای متداول در شبکه های در شبکه های فضایی به دلیل رفتار عالی انها در برابر نیروهای ناشی از پس لرزه ای های دوره ای زمین لرز ای بسیار مناسب است
کتاب : مبانی طراحی سازه های فضا کار
تالیف:
پروفسور محمود گلابچی
دکتر محمد رضا گلابچی