انواع تکیه گاه
انواع تکیه گاه ها می توانند به صورت ممنظم یا نامنظم و یا با مقاصد خاص در پلان جایگذاری شوند.
بهطور مثال در یک آشیانه هواپیما تنها سه وجه بیرونی از یک چهارضلعی مورد استفاده آشیانه می تواند ستون گذاری شود.انواع تکیه گاه
سازه فضاکا قابلیت ستون گذاری این گونه را داراست.
در سالن های اجتماعات نمایشگاه ها مراکز تفریحی و نیاز به پوشش فضاهای بزرگ می باشد
و ستون گذاری ان لزوما یک ستون گذاری منظم نیست.
سازه های فضاار به خوبی پاسخگوی نیاز این گونه مراکز بوده است
و در آنها می توان از ستون گذاری نامنظم استفاده کرد.
سازه فضاکار حداقل به سه تکیه گاه برای پایداری نیاز دارد گرچه بیشتر آنها دارای حداقل چهار تکیه گاه هستند.
معمولا تعداد بیشتر تکیه گاه های یک سازه فضاکار تاثیر مثبتی بر پوشش سازه ای خواهد داشت .انواع تکیه گاه
به عنوان مثال حداکثر نیروی اعضا در یک سازه فضاکار مربع شکل با تکیه گاه های پیوسته فقط بازده درصد نیروی اعضا در یک طرح مشابه با چهار تکیه گاه گوشه ای خواهد بود.
به علاوه طیف بین حداکثر و حداقل نیروها به صورت متناظری کمتر خواهد شد.
و به دلیل محدوده کوچکتر بین حداکثر و حداقل نیروهای اعضا در مرحله طراحی اعضا اشکال یکنواخت تر و استانداردی به خود می گیرند.
بنابراین اتصالات و اندازه اعضا از نظر اقتصادی با صرفه ترین ان خواهد بود.انواع تکیه گاه
البته این صرفه جویی ممکن است با هزینه اضافی در ساخت ستون ها و پی ها تا اندازه ای نقصان یابد.
شکل و موقعیت تکیه گاه ها در سازه های فضاکار تاثیر زیادی بر نحوه توزیع نیروها در اعضای مجاور و تمرکز نیرو در انها دارد.
این بدان علت است که تعداد تکیه گاه ها در این سیستم ها نسبت به سطح پوششی بسیار کم بوده است
و کل نیروهای قائم توسط این تعداد اندک تکیه گاه به پی منتقل می شود.
اگر ساه فضاکار به وسله ستون ها در تعدادی نقاط مشخص نگه داشته شود .
نیروهای موجود در اعضایی که تکیه گاه را احاطه کرده اند.
به طور قابل توجهی بزرگتر از دیگر اعضا می شوند.
این نیروها را می توان به وسیله افزایش مقطع اعضا در نزدیکی تکیه گاه به طور متناسب طراحی کرد.
به همین دلیل در اغلب موارد اعضای مجاور تکیه گاهها را پروفیل های توپر و سنگینر تشکیل می دهند.
ستون ها باید با چند مفصل اتصال داشته باشد.
تا تمرکز نیرو را در یک نقطه کم کنند راه دیگر برای کاهش تنش اعضا داشتن تکیه گاه هایی در تمام طول اضلاع است.
راه دوم می تواند گسترش یک خرپا در جهت عمود باشد که یک دیوار کامل خرپایی بوجود آید.
میزان 150/1 دهانه تجاوز نمایند.
در ساختمان های متعارف در صورتی که سازه های فضاکار به عنوانسقف یا کف همراه با نازک کاری با مصالح بنایی استفاده شده باشد.
حد تغییر مکان ناشی از بارهای مرده اجزای غیرسازهای به آن اضافه می شود
در شرایط بهره برداری به 240/1 طول دهانه کوچکتر و حد تغییر مکان ناشی از بارهای زنده بهره برداری به میزان 360/1 طول دهانه کوچکتر محدود می شود.انواع تکیه گاه
تغییر مکان نسبی موضعی سازه فضاکار در راستای درون صفحه شبکه های فضاکار تخت نسبت به تکیه گاه ها نباید از 500/1 طول دهانه تجاوز نماید .
مگر انکه عملکرد ان به صورت دیافراگم مورد نظر نباشد.
در شبکه های فضاکار با پوشانه هایی مثل انواع ورق های نازک فلزی پلاستیی تک یا دوجداره تغییر مکان عمود بر سطح نظیر بار مرده است
نباید از 200/1 و برای بار زنده ا 250/1 طول دهانه کوچک موثر تجاوز نماید.
در دهانه های بزرگ باید با طراحی اعضای اصلی و فرعی و شیب بندی مناسب و کافی است
از بروز پدیده حوض شدگی طراحی سازه پوشانه و زیرسازی آن با در نظر گرفتن بارهای محتمل ناشی از این پدیده صورت گیرد.
تغییر مکان اعضای فرعی یک سازه فضاکار با پوشانه های نسبتا انعطاف پذیر به میزان 250/1 طول دهانه ان عضو محدود می گردد.
در صورتی که نصب وسایلی مانند انواع جرثقیل ها و یا ابار دقیق و نظایر انها رعایت حدود تغییرشکل های موضعی و یا کلی خاصی را ایجاب نماید.
باید محدودیت های تغییرمکان ها با توجه به نوع بهره برداری و تراز عملکردی مورد نظر مورد مطالعه کافی قرار گرفته و در طراحی منظور گردد.انواع تکیه گاه
در کاربرد سازه های فضاکار به عنوان سازه عرشه پل ها نباید محدودیت های تغییر مکان سازه عرشه پل ها رعایت گردد
و تغییر مکان سازه فضاکار عرشه پل تحت تاثیر بارهای زنده از 100/1 طول دهانه تجاوز کند.
در مورد سایر کاربردی ها مانند کف پارکینگ ها سالن های ورزشی و نظایر آن باید از محدودیت های مندرج در ایین نامه ها و مشخصات فنی و استانداردهای مربوط تبعیت گردد.
عوامل موثر بر سختی و مقاومت
ترتیب استقرار اعضا و اجزا و واحدهای سازه فضاکار سیستم سازه اسکلتی فضاکار را تشکیل می دهد.
خواص و فتار سازه فضاکار طبعا وابستگی زیادی به خواص واحدهای پایه تشکیل دهنده آن و اتصالات این اعضا و واحدهای به یکدیگر و نحوهذ هم بندی آنان خواهد داشت.
سختی مقاومت و سایر خواص سازه وابسته به عوامل چندیر از جمله فرم هندسی سازه است
خواص مصالح نحوه هم بندی اعضا و واحدها ویژگی های شبکه بندی نوع و رفتار پیوونده ها اجزا ادوات و نوع اتصالات رفتار اعضا تعداد لایه ها و تواترشبکه خواهند بود.
در مورد خرپاهای فضاکار نیروهای درونی در اعضا به طور عمده از نوع محوری خواهند بود.
این امر باید با انتخاب هندسه مناسب تامین شود در این رابطه پارامترهای زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
-
تعداد اعضا در واحد سطح
-
تعداد اعضا نسبت به ابعاد کلی و شرایط مرزی قاب قاب های مشابه با قرارگیری اعضا در جهت های مختلف رفتارهای متفاوتی را از خود بروز می دهند.
-
کدامیک از اعضا مقاومت اصلی خود را قاب تامین کرده چه اعضایی نقش مهاربندی لایه ها و چه اعضایی مهاربندی بین لایه ها را بر عهده دارند.
اعضای سازه فضاکار شبکه ای را معمولا به صورت صاف و مستوی و در مواردی که توجیه پذیر باشد.
می توان به صورت اعضای خطی دارای انحنا اختیار نمود.
به دلیل کارایی تحت نیروهای محوری استفاده از اعضای لوله ای با مقطع دایروی استفادده گسترده ای در خرپاهای فضاکار داشته است.
ولی از سایر مقاطع ساختمانی نیز بسته به مورد و نوع عملکرد عضو و جزییات طراحی می توان استفاده نمود.
نوع همبندی
ترتیب هم بندی اعضای یک شبکه فضاکار یا به صورت هم بندی ضلع و گره ای یا از اتصال واحدها یا زیرمجموعه هایی از سازه صورت می پذیرد.
در سیستمهای واحدی در اغلب موارد عز زیر مجموعه به خودی خود از هم بندی چند یا چندین ضلع و گره ایجاد می شود.
در سیستم های ضلع و گره ای در اغلب موارد اتصال عضو به گره به صورت مستقل صورت می گیرد.
پیونده ها و اتصالات
به طور معمول با توجه به وظایف پیونده ها و اتصالات در سازه فضاکار است
شیوهر انتقال تنش ها از طریق پیونده ها پیچیده بوده در مواردی که اطلاعات کافی در مورد رفتار آنها موجد نباشد،
مطالعات تحلیلی و طراحی به کمک آزمایش باید مورد توجه قرار گیرد.
اتصالات سازه های فضاکار اغلب با ادوات اتصال پیچی یا ا طریق جوش صورت میگیرد.
نوع رفتار پیونده ها میزان انعطاف پذیری اتصالات ممتدبودن است
یا غیر ممتدبودن اعضا اهمیت قابل ملاحظه ای در رفتار مجموعه رفتار مجموعه سازه فضاکار خواهند داشت
و باید در مدل سازی و تحلیل به نحو واقع گرایانه ای لحاظ شوند.
همچنین میزان انعطاف پذیری یا میزان گیرداری اتصالات در ظرفیت مقاومتی اعضا است
در مقابل خمش و همچنین طول موثر و مقاومت کمانشی اعضا حائز اهمیت است.