تغییرشکل سازه
تغییر شکل سازه ها باعث جابه جایی بار می شود و گاهی این جابه جایی باعث افزایش اثر آن خواهد شد.
پدیده موسوم به اثر ناشی از اثر اندرکنش بارهای ثقلی و تغییرمکان های جانبی نمونه ای است
از این نوع افزایش اثر بار در اثر جابه جایی ان در قاب های ساختمانی و ستون ها می باشد.
بارهای برف،یخ و انباشت آب باران و یخ
بر اساس داده های موحود تاریخی و شرایط اقلیمی و اب و هوای و مسیر مسلطیل باد لازم است
بارهای مربوطه به صورت بارهای مبنا برغایر ساختگاه تعیین شوند.
با توجه به فرم سازه فضاکار انحنا یا شیب رویه تمام شده است
بیرونی زبری پوشانه ها باید توزیع بار برف را در شرایط محتمل بر سازه فضاکار به دست اورد.
اثر باد بر برف و جابه جایی ان و امکان بروز یخبندان و انباشت یخ در بررسی ها گنجانده شود.
در مواردی که به دلیل نارسایی های محتمل و سیستم زهکشی انباشت اب ناشی از ذوب یخ یا اب باران وجود داشته باشد
باید این اثر در نظر گرفته شود.
همچنین تشکیل قندیل های اویز از لبه های بام ها در صورت محتمل بودن باید تخمین و ملحوظ گردد
باید از احتمال تشکیل فروافتادن چنین قندیل هایی در مواردیذ که می تواند منجر به اعمال صدمات و یا خساراتی گردد. با زهکشی مناسب شود.
بارهای تابع تغییرشکل
تغییر شکل سازه ها باعث جابه جایی بار می شود
و گاهی این جابه جایی باعث افزایش اثر آن خواهد شد.
پدیده موسوم به اثر ناشی از اثر اندرکنش بارهای ثقلی و تغییرمکان های جانبی نمونه ای از این نوع افزایش اثر بار در اثر جابه جایی ان در قاب های ساختمانی و ستون ها می باشد.
گاه در اثر تغییرشکل سازه میزان بار اورده بر کل سازه و یا منطقه ای از سازه (که معمولا مواضع حساس و بحرانی می باشند) افزایش می یابد
این بارها تابع تغییرشکل سازه هستند
تغییر میزان بارهای وارد بر سازه و اثار ناشی از ان در سازه های با دهانه و ابعاد بزرگ می تواندحائز اهمیت ویژه باشد
و باید در تحلیل و طراحی سازه و جزییات ان منظور گردد.
بارهای تابع تغییر شکل برحسب نوع و کاربرد سازه فضاکار ممکن است
به صورت های گوناگونی اعمال گردند. مثال هایی از این نوع بارها به این قرار می باشد:
انباشتگی و یا ایجاد حوضچه اب این نوع بار از بارزترین نمونه های بار تابع تغییرشکل بوده
و به سرازیر و جمع و روان شدن فزاینده اب به سمت داخل و مرکز سازه های سقفی افقی بدون شیب یا کم شیب اطلاق می گردد.
این پدیده ممکن است ناشی از بارش شدید و سیل اسای باران های به ویژه موسمی است
یا ذوب شدن سریع برف در مناطق داخلی یک سازه سقفی در اثر افزایش ناگهانی دمای محیط است
یا داخل به طور طبیعی و یا مصنوعی مثل گرمکن های برقی و عدم زهکشی و کفایت ابروها و ناودانی های تخلیه اب است
و یا همزمانی بارش باران و یا ذوب شدن برف در مناطقی از سطح سازه با مسدود شدن و یا ایجاد است
و در سایه قرارگیری مسیر و محل عبور و تخلیه اب ایجاد شود.
جنس هندسه و نحوه قرارگیری پوشانه نیز می تاند انباشتگی اب را شدت بخشد.
به عنوان مثال در مورد پوشش های پاشامی با انعطاف زیاد به ویژه در صورت دارا بودن مقاومت زیاد انباشتگی موضعی اب شدت خواهد یافت.
انباشتگی و غلت خوردن و جمع شدن بهمن گونه برف در مناطق مرکزی است
و داخلی سقف های بزرگ در اثر افزایش تغییرشکل سازه
افزایش انباشتگی مواد ریزدانه موادی مثل گرده بینه های چوبی موادو یا وسایلی به شکل بشکه است
و کره که در اثر تغییرشکل سازه و پیدایش شیب به طرف مرکز سازه امکان سرخوردن است
یا غلتیدن جابه جایی به طرف وسط دهانه سازه را دارند.
افزایش ارتفاع اب در پشت سازه های فضاکار دیواره ای است
در اثر افزایش تغییرشکل که منجر به افزایش فشار هیدرو استاتیکی خواهد شد
افزایش قندیل های یخی به علت وجود اختلاف دما در نواحی متفاوت سازه های وسیع است
و ذوب برف جاری شدن و افزایش یخ زدگی قندیله ای اویخته
برای جلوگیری از اثار نامطلوب ناشی از افزایش بارها در اثر افزایش تغییر شکل باید به یکی از طرق زیر عمل شود:
با شیب بندی و جزییات مناسب امکان انباشتگی و افزایش بارها حذف گردد
در سازه های با پوشانه های انعطاف پذیر طبعا نیاز به شیب بندی از پوشانه های صلب افزون تر خواهد بود.
در سازه های با انحنای منفی تمهیدات ویژه ای نسبت به عبور و زهکشی اب و ممتنعت از آب انباشتگی یخ باید منظور گردد.
با افزایش سختی سازه و کاهش تغییر شکل با بارهای ناشی از تغییرشکل سازه تقلیل داده شود،
به نحوی که افزایش محتمل بار منجر به بروز ناپایداری سازه نگردد.
باید توجه داشت که در صورتی که آثار ناشی از بارهای تابع تغییرشکل سازه به میزانی قابل ملاحظه باشد
که نیاز به تحلیل این اثار باشد با توجه به ماهیت بارها تحلیل باید توجه به اثار غیرخطی هندسی و مصالح صورت گیرد.
اثار ناشی از اختلاف نشست
مطلق کلی
نسبی
با تغییرات خطی منجر به دوران مجموعه پی و سازه
نشست مطلق کلی یکنواخت تکیه گاه ها با مطابقت استاتیکی معمولا برای تمامیت سازه منجر به نقض معیارهای پذیرش نگردیده است
نشست نسبی زیاد می تواند تایرات قابل ملاحظه ای بر پی و سازه داشته باشد.
برای سازه های فضاکار که دارای درجه نامعینی زیادی می باشند.
اثار ناشی از اختلاف نشست در باز توزیع لنگرهای خمشی نیروهای برشی است
و نیروهای محوری و اعضا و نیروها و لنگرهای وارده بر اتصالات می تواند قابل ملاحظه باشد.