پوشانه های شفاف
ایجاد تعادل بین توان نورگیری طبیعی روز و تبادل حرارتی فضای داخل و خارج که با معیار افزایش یا کاهش انرژی گرمایشی یا سرمایشی لازم سنجیده می شود،
عمل مهمی در استفاده از پوشانه های شفاف می باشد.
پوشش های شفاف به علل زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
-
کاهش مصرف انرژی به دلیل بهره برداری از نور خورشید به جای نور الکتریکی
-
استفاده از گرمای خورشیدی و کاهش مصرف انرژی گرمایشی
-
تنوع بیشتر مصالح شفاف موجود برای بهینه سازی استفاده از آفتاب
-
پیدایش سیستم های سازه ای جدید به عنوان نگهدارنده پوشانه های شفاف در بام و دیوار
-
استفاده بیشتر از منظر، با دیوار های شیبدار یا قائم شفاف
پوشانه های شفاف را می توان به سه گروه شیشه ، پلی کربنات و آکریلیک تقسیم بندی کرد.
پوشانه های پاشامی
با پیشرفت در تولید بافته های مرغوب با مقاومت زیاد در چند دهه اخیرمی باشد
پیشرفت قابل توجهی در زمینه کاربرد آنها به عنوان مصالح ساختمانی پیش آمده است
و به این ترتیب سازه های سنتی چادری تجدید حیات یافته است
فناوری سازه های پاشامی که خود نوعی از سازه های فضاکار است، ایجاد شده است.
یکی از کاربرد های سازه های پاشامی ، پوشاندن سازه های فضاکار شبکه ای است.
هنگامی که یک سالن سازه فضایی با دهانه بزرگ با استفاده از پاشامی پوشانده می شود،
و در شب نیز نورپردازی داخل بنا در بیرون سازه تجلی گر بوده است
و زیبایی بخش محیط خواهد بود.
پوشانه های پاشامی را می توان به صورت تک لایه یا چند لایه به کار برد
( که در حالت عایق حرارتی لازم به همراه کاهش ضریب حرارتی، آسایش بیشتر در بهار و پاییز، میعان کمتر و همچنین بازتاب کمتر صدا تامین می شود) .
پوشانه ها را می توان به یکی از روش های زیر به سازه فضاکار شبکه ای متصل کرد:
-
به صورت سطح باربر که بار وارده را به اعضای شبکه منتقل می کند
-
به صورت نوارهای باربر که بار وارده را به وسیله اعضای خمشی ثانوی به گره ها منتقل می کنند
-
به صورت سطح باربر که بار وارده را به اعضای شبکه منتقل می کند
-
به صورت نوارهای باربر که بار وارده را به اضلاع شبکه منتقل می کند.
در چشمه های بزرگ ممکن است یک شبکه ثانویه برای نگه داشتن پوشانه لازم باشد.
پوشانه های سیاه
شاید بتوان گفت که پوشانه های سیاه به معنای استفاده از قیر در آب بندی سقف ها است.
این نوع پوشش در دهانه های بزرگ به ویژه هنگامی که شیب کم باشد استفاده می شوند.
جزئیات استفاده از این نوع پوشانه ها به شرح زیر می باشد:
-
یک لایه شن نخودی
-
پوشانه سیاه ( قیر یا لایه ایزوگام)
-
تخته سه لا
-
پشم سنگ
-
ورق فولادی ذوزنقه ای
-
صفحات آلوستیک
به عنوان مثال، سالن دوازده هزار نفری آزادی و استخر مجموعه آزادی و سالن های بزرگ نمایشگاه بین المللی تهران از این شیوه استفاده کرده اند.
پوشانه های کف
هنگامی که سازه فضاکار در طبقات به کاربرده شود و خود شبکه بار را به تکیه گاه منتقل کند،
، کف سوپرمارکت شهروند بیهقی و کف جایگاه تماشاگران ورزشگاه آزادی اشاره نمود.
ملاحضات در مورد پوشانه های سازه فضاکار
-
مقاومت پوشانه ها در مقابل آتش سوزی
مقاومت پوشانه ها در مقابل آتش سوزی باید بر اساس مشخات فنی قابل اعتماد کارخانه سازنده است
یا آزمایش های استاندارد مقاومت در برابر آتش سوزی ویژه انواع پوشانه های متداول ، بر اساس استاندارد های معتبر جهانی صورت گیرد
و از عملکرد مورد نظر پوشانه در برابر آتش سوزی، اطمینان حاصل گردد.
آزمایش ها را بر حسب مورد و میزان اهمیت می توان در مقیاس کوچک یا کامل در مورد پوشان ها انجام داد.
-
مقاومت پوشانه و اعضا و اجزای نگهدارنده پوشانه در برابر باد
در مواردی که، به دلیل عدم شناخت کافی از رفتار مصالح، پیچدگی نوع پوشانه یا عدم قطعیت در رفتار اتصالات پوشانه به اعضا و اجزای نگهدارنده پوشانه است
صحت نتایج حاصل از مدل سازی و تحلیل پوشانه های متکی بر اعضا و اجزای نگهدارنده آنها تحت تاثیر فشار یا مکش ناشی از باد مورد تردید باشد،
لازم است از طریق آزمایش، کفایت پوشانه ها است
تا اطمینان حاصل شود که نیات عملکردی تحت تاثیر بار باد در عمر مفید سازه برآورده خواهد شد.
کتاب : مبانی طراحی سازه های فضا کار
تالیف:
پروفسور محمود گلابچی
دکتر محمد رضا گلابچی