انواع چلیک
چلیک ها را مانند بسیاری از فرم های دیگر سازه های فضاکار میتوان به صورت ترکیبی به کار برد .
یک طاق استوانه ای مرکب شامل دو یا چند طاق است
که در امتداد لبه های خود به یکدیگر متصل شده اند.
دارای فرم زین اسبی است .ا
گر جهت انحنای شاخه هذلولی معکوس شود چلیک بیضوی حاصل می شود
چلیک سهمی گون هذلولوی (سهلوی):
انتقال مقطع سهمی در طول چلیک روی یک مسیر هذلولی ویا انتقال دو گوشه چلیک به سمت بالا است
و دو گوشه دیگر به سمت پایین .این چلیک دارای فرم زین اسبی می باشد
چلیک چنبره ای:
انتقال مقطع دایره در طول چلیک روی یک مسیر دایره کامل است
یا قسمتی از دایره و یا دوران یک مقطع دایره حول محوری خارج از محیط مقطع این چلیک خود به سه گروه تقسیم می وشد
چلیک چنبره ای
سطح چنبره ای بخشی از یک پوسته دونات مانند است
و فرمی حلقوی شبیح لاستیک دوچرخه دارد
که از دوران دایره یا کمانی از ان حول محوری که در صفحه ان دایره قرار داشته
اما ان را مقطع نمی کند حاصل می شد
این چلیک از نظر ساختاری با چلیک های باد شده در قسمت های قبلی تفاوت دارد
انواع چلیک چنبره ای
چلیک های چنبره ای خود به سه دسته برون خمیده درون خمیده و پهلو خمیده تقسیم می شوند
چلیک های چنبره ای برون خمیده
این چلیک در قسمت خارجی سطح چنبره ای قرار داشته
و منحنی مرکزی که در طول چلیک فرض می شود
مماس با لبه بیرونی سطح چنبره ای است
بنابراین چلیک چنبره ای برون خمیده فرمی کوژ در هر دو راستا دارد
چلیک چنبره ای درون خمیده
این چلیک در قسمت داخلی سطح چنبره ای قرار داشته
و منحنی مرکزی که در طول چلیک فرض می شود
مماس با لبه داخلی سطح چنبره ای است.
چلیک چنبره ای درون خمیده فرمی کاو در یک راستا فرمی کوژ راستای دیگر دارد
بنابراین فرمی زین اسبی محسوب می شود
چلیک چنبره ای پهلوخمیده
این چلیک در قسمت جانبی سطح چنبره ای قرار داشته
و منحنی مرکزی که در طول زمان فرض می شود
مماس با لبه جانبی سطح چنبره ای است
می توان گفت فرم این چلیک مانند چلیک استوانه ای است
که به صورت خمیده دراماده است ومحور ان به جای خطی راست یک منحنی است
چلیک های چنبره پهلو خمیده که به صورت 360 درجه هستند
به علت ایجاد یک حلقه کامل چلیک پهلو خمیده حلقوی نامیده می شوند
.اگر این دوران از 360 درجه باشد ه علت ایجاد فرمی شبیه نعل اسب چلیک پهلو خمیده نعل اسبی خواهیم داشت.
انواع چلیک
چلیم استوانه ای
چلیک استوانه ای ساده ترین فرم چلیکی محسوب می شود
چرا که مقطع چلیک در طولش بدون تغییر باقی می ماند
این چلیک میتواند دارای مقاطع بیضی سهمی لته ای و یا هر تصویر دیگری از قبیل فرم های ازاد هندسی باشد
چلیک استوانه ای با مقاطع گوناگون از قبیل دایزه بیضی سهمی لته ای و …. حاصل انتقال ان مقطع در وطل خطی راست و موازی با محور می باشد.
چلیک استوانه ای با مقطع دایره حاصل دوران خطی راست حول محور چلیک است
این خط باید با محور چلیک موازی باشد
اگر این دوران 360 درجه باشد مقطع چلیک کمانی از دایره می باشد
چلیک استوانه ای با مقطع دایره حاصل دوران خطی راست حول محور چلیک است .
این خط باید با محور چلیک موازی باشند
اگر این دوران 360 درجه باشد مقطع چلیک دایره کامل خواهد وبد
و اگر دوران کمتر از 360 درجه باشد مقطع چلیک کمانی از دایره می باشد
چلیک استوانه ای با مقطع دایره حاصل دوران خطی راست حول محور چلیک است
این خط باید با محور چلیک موازی باشد.
اگر این دوران 360 درجه باشد مقطع چلیک کمانی از دایره می باشد
چلیک استوانه ای با مقطع بیضی حاصل اصافه یا کم کردن مقیاس این چلیک با مقطع دایره در راستای محور قائم می باشد
مقطع بیضی می تواند به صورت خفته یا ایستاده باشد
چلیک استوانه ای با مقاطع دیگر از قبیل دایره بیضی سهمی لته ای و … حاصل انتقال ان مقطع در طول خطی راست و موازی با محور است.
کتاب : مبانی طراحی سازه های فضا کار
تالیف:
پروفسور محمود گلابچی
دکتر محمد رضا گلابچی