طرح و محاسبه ساختمان صنعتی
طول وعرض یک ساختمان صنعتی(طرح و محاسبه )، به وسیله شرایط کاربری ساختمان ، تعیین می شوند.وقتی که ابعاد افقی (طول یا عرض) بزرگتر می شوند،با وجود اینکه ساختمانهای صنعتی ،اغلب از مصالح انعطاف پذیرساخته شده اند،درزهای انبساط سقف و ساختمان لازم می گردد.
در غیر این صورت، به علت تغییرات درجه حرارت فصلی و اختلاف درجه حرارت زمان نصب ساختمان و تکرار این چرخه در طول عمر مفید ساختمان ، ممکن است ساختمان در معرض خطر انهدام قرار گیرد.
عملکرد این درزها باید به گونه ای باشد که انبساط و انقباض طرفین درز کاملا همساز شوند.لازمه چنین درزهایی این است که هیچگونه پیوستگی(طرح و محاسبه) در طرفین درز برقرار نباشد.این درزها باید با کمترین مقاومت در مقابل انقباض و انبساط قادر به باز و بسته شدن باشند.
عموما این درزها در تمام قسمت های سازه به طور پیوسته قرار گرفته
و از کف تا سقف ادامه می یابند. برای حصول اطمینان از جدایی کامل دو قسمت مجاور، رعایت این مسئله ضروری است.
برای تعیین طولی از ساختمان که بین دو درز انبساط می تواند به طور پیوسته امتداد داشته باشد
و همچنین برای تعیین میزان (حرکت لبه های درز انبساط از روابط پایه انبساط فلزات استفاده می شود.
مقدار تغییر طول حاصل از تغییر درجه حرارت AT برابر است با
در این رابطه
=a برابر است با ضرب خطی انبساط حرارتی آهن (00012/0=a)
=L برابر است با طول ساختمان
=AT برابر است با تغییرات درجه حرارت
شکل 11-1، افزایش تغییر مکان رأس را در ستونها ی یک ساختمان صنعتی از مرکز ساختمان به طرف لبه ها که بر اثر افزایش درجه حرارت به وجود آماده است نشان می دهد.
برای تعیین فاصله بین درزهای انبساط ، در ساختمانهای فلزی، در مواردی که در محاسبات آنها هیچگونه تنش حاصل از درجه حرارت در نظر گرفته نشود
می توان از جدول زیر استفاده نمود.
وقتی که در فاصله بین دو مقطع حدی انبساط یک ساختمان، از کشش ها یا مهاربندی قائم استفاده می کنیم
فاصله مرکز تا مرکز آنها نباید از 50 متر برای ساختمان و 30 متر برای سالنهای روباز بیشتر باشد.
وقتی ساونهای بتن مسلح پیش تنیده مورد استفاده قرار می گیرد،
فاصله درزهای انبساط نباید از 60 متر بیشتر شود
و برای دیوار های باربر آجری فاصله درزهای انبساط از 40 تا 60 متر نباید بیشتر گردد.
بهترین روش ایجاد درز انبساط استفاده از یک محور با ستونهای دوبله است،
که در محل درزهای انبساط به فاصله کافی و موثر کنار یکدیگر قرار داده باشند.
بیشتر آییننامه های ساختمانی دارای محدودیت هایی در مورد محل و فاصله دیوار های ضد آتش Fire wall می باشند.
این دیوارها اغلب می توانند در محل استقرار درزهای انبساط باشند.
در این حالت احتیاج است که جزئیات درزها کاملا برسی و مقایسه شوند.
به غیر از ستون دوبله برای درزهای انبساط غالبا عناصر لغزان با اصطحکاک کم استفاده می شود.
این سیستم ها هرگز کاملا آزاد نبوده و تا مقابل حرکت مقاومت می کنند. تجربه نشان داده است که این سیستم ها قابل اعتماد نمی باشند.
11-2 توصیه های AISE در گزارش فنی شماره 13
در ساختمانهایی که در معرض خطرهای ناشی از تغییرات درجه حرارت قرار می گیرند
پیشنهاد می کند که حتما درزهای انبساط تعبیه شود.
این درزهای انبساط باید تقریبا در فواصل m120 از یکدیگر تعبیه شود .
اگر تغییرات دمایی گسترده ای در ساختمان تاثیر گذار نیست،
این فواصل را می توان تا m150 افزایش داد.
در ساختمان هایی که دارای چندین دهانه اند علاوه بر درزهای انبساطی عرضی باید در طول نیز این تمهیدات در صورت نیاز اجرا شود.
ساختمانهایی که دارای عرض بیشتر از m150 و یا دارای بیش از 5 دهانه اند باید دارای درز انبساط طولی باشند.
درزهای انبساط ترجیحا باید به وسیله ستون های دوبله مستقل طراحی و اجرا شوند.
بین ساختمان های طویل و ساختمان های متقاطع با آنها در پلان و یا بین ریل های جرثقیل طویل و ریل های متقاطع باید درز انبساط در نظر گرفته شود.
به طور کلی در هنگام ساخت باید ملاحظات اجرایی درزهای انبساطی در نظر گرفته شود.
برای تعبیه درزهای انبساطی همانطور که اعلام شد
می توان با ایجاد ستون های دوبله در محل هایی که طبق ضوابط باید درزهای تعبیه شوند از پیوستگی سراسری قاب جلوگیری به عمل آورد.بدین ترتیب با جداسازی قاب می توان این مشکل را برطرف نمود.در غیر این صورت باید نحوه اتصالات و پوشش سقف در محل های مشخص شده به نحوی باشد که از تنش های ایجاد شده جلوگیری نمود.اتصالات پرلین به اجزای سقف باید به صورت سوراخ های لوبیایی باشد
تا امکان حرکت وجود داشته باشد. نکات اجرایی و نحوه نصب سوله این اتصالات باید به طور کامل رعایت شود.
در شرایط خاص که به هر دلیل امکان تعبیه درزهای انبساط در فواصل پیش گفته مقدور نباشد،
لازم است که تحلیل سازه تحت اثر تغییرات درجه حرارت مورد انتظار در محل ساختمان، انجام شود.
میزان AT مورد استفاده دراین تحلیل بستگی به حداکثر تغییرات سالیانه دما در منطقه و نیز دمای محیط در هنگام نصب و اجرای ساختمان دارد. مقادیر AT مابین 30 تا 40 درجه سانتیگراد در ایران، معمولا مورد استفاده قرار میگیرد.
در موارد خاص که نیاز به دقت بیشتری در این زمینه باشد، لازم است که کارفرمای طرح استعلام گردد.
برای اشنایی با مطالب بیشتر لطفا به این صفحه مراجعه کنید